"Omdat
de islamitische religie het afbeelden van mensen verbiedt,
nam de kalligrafie een bijzonder
hoge vlucht, aangezien de kunstenaars zich er volledig op
concentreerden."
Hassan
Massoudy, Calligraphie.
|

Labyrinth,
een kalligrafische krachttoer uit een Duits leerboek van
Baurenfeid uit 1736.
|
|
De
betekenis van een tekst is één ding en de kalligrafie
ervan is iets anders, maar soms zijn deze twee heel nauw
verweven.
Kalligrafie
is niet alleen het vastleggen van een tekst, maar ook een
abstracte compositie, die een bepaalde kijk op
het leven weergeeft. Het verband tussen de ruimtelijke vorm
en het wit ervan wordt nauwkeurig bestudeerd. De traditionele
kalligraaf, die de kunst perfect beheerst, maakt een krachtige
compositie - rijk aan gevoelens en ideëen - waardoor de
geschreven woorden hun ware betekenis krijgen. Vaak is de betekenis
onduidelijk door het esthetisch effect. |
De
kalligrafische dimensie ontstaat door de grote rijkdom
en variatie van de waarnemingsniveaus: eerst de compositie
of de globale vorm, dan het evenwichtige of onevenwichtige
in de vorm, die door de witte en zwarte vlakken ontstaat,
het ritme en vervolgens het ontcijferen van de eerste betekenis
van de woorden en daarna de onderliggende betekenis. |
|

Compositie
in de Jeli-Diwanistijl uit Hachem, 1957
|
|
De
witte ruimte van het witte vel wordt door de kalligrafie aanschouwelijk
veranderd en is bedoeld om naar te kijken en over te mediteren. In
een kalligrafische compositie bestaat geen leegte, slechts
een zwarte of witte volheid en elk vlak, zwart of wit, moet
een eigen zeggingskracht hebben. We kunnen een parallel trekken
tussen kalligrafie en architectuur. Een architectonisch bouwwerk
heeft als functie de leefruimte te definiëren: de leegte
is reëel en even belangrijk als de muur. In
de kalligrafie ontleent de ruimte haar waarde aan haar verhouding
tot de zwarte letters en andersom. |

Turkse
kalligrafie uit 1575:"Uit naam van God, de welwillende
en barmhartige"
|
|
In
de kunst van de kalligraaf vinden vreugde, geluk, vrede, angst
en maatschappelijk geweld elk hun eigen plaats. Omdat
al deze gevoelens erin worden uitgedrukt kan de kalligrafie
een universeel karakter krijgen, zelfs al is de basis het Arabisch
schrift, dat velen niet kunnen lezen. Dank zij het gebruik
van het kalligram - letter-beeld, woord-beeld
- krijgen betekenis en visualisatie een universele betekenis.
|
De
kalligraaf leeft volledig met en door zijn kunst. Hij
kan tot grote hoogten stijgen door de lichtheid van een letter
of bijna bezwijken onder het gewicht van een andere. Deze
expressie kan een groot gevoel van bevrijding geven. Luid
en duidelijk zegt zij wat ze te zeggen heeft.
Galerie
1 Galerie
2 Galerie 3
"Kalligrafieën,
die alleen de oude vormen herhalen, zeggen ons minder dan
ze vroeger deden.
Zo heeft elke tijd haar eigen smaak."
Bron:
Het schrift beschreven, Georges Jean (Standaard ontdekkingen)
blz.137-139.
VERVOLG
|
|